Η θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης Howard Gardner

 «Στην κρίσιμη στιγμή, ο άνθρωπος δεν κρίνεται από το τι έχει διαβάσει, αλλά από το τι έχει κάνει. Και δεν κρίνεται από το πόσο καλά έχει μιλήσει, αλλά από το πόσο ηθικά έχει ζήσει.»
Howard Gardner

Η θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης αποτελεί μια κριτική θέση απέναντι στην άποψη σύμφωνα με την οποία γεννιόμαστε με μια μόνο νοημοσύνη, την οποία δεν έχουμε τη δυνατότητα να αλλάξουμε και την οποία οι ψυχολόγοι μπορούν να μετρήσουν.
Σύμφωνα µε τη θεωρία αυτή, που βασίζεται σε ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών ερευνών (ψυχολογικών, ανθρωπολογικών, βιολογικών), η νοημοσύνη µας χωρίζεται σε εννιά τομείς οι οποίοι έχουν την έδρα τους σε διαφορετικά σημεία του εγκεφάλου µας. Είναι εξίσου σημαντικοί, όχι όμως και το ίδιο αναπτυγμένοι σε κάθε άτομο. Υποστηρίζεται, λοιπόν, ότι η νοημοσύνη είναι προϊόν μιας μακράς και συμμετοχικής αλληλεπίδρασης μεταξύ της φύσης (βιολογικές δυνάμεις και κληρονομικές προδιαθέσεις) και της ανατροφής (περιβαλλοντικές δυνάμεις και εμπειρίες της ζωής). Ο Howard Gardner, λοιπόν, τονίζει το ρόλο του πολιτισμού στην ανάπτυξη κάθε είδους νοημοσύνης. Κύριος «ένοχος» βέβαια για την άνιση μεταξύ τους ανάπτυξη θεωρείται το σχολείο, το οποίο επικεντρώνεται στην καλλιέργεια δύο µόνο ευφυϊών – γλωσσικής και λογικοµαθηµατικής – αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα τις υπόλοιπες (μουσική ευφυΐα, ευφυΐα του χώρου, ενδοπροσωπική ευφυΐα, διαπροσωπική ευφυΐα, φυσιογνωστική ευφυΐα, σωµατική – κιναισθητική ευφυΐα και υπαρξιακή ευφυΐα).

Τα τέσσερα σημαντικότερα σημεία της θεωρίας της Πολλαπλής Νοημοσύνης του Gardner είναι:
1. Κάθε άτομο έχει ένα συνδυασμό των εννέα ή και περισσότερων ειδών νοημοσύνης. Αυτή η τυχαία κατάταξη των δυνάμεων και αδυναμιών καθιστά κάθε πρόσωπο μοναδικό με αποτέλεσμα κάθε τάξη να διαθέτει μια ποικιλομορφία σκέψης.
2. Κάθε άτομο μπορεί να αναπτύξει τις νοημοσύνες του σε επαρκές επίπεδο. Με ενθάρρυνση, εμπλουτισμό και κατάλληλη καθοδήγηση, οποιοσδήποτε μαθητής ή άτομο, μπορεί να αναπτύξει τις νοημοσύνες του.
3. Οι νοημοσύνες συνεργάζονται. Πάντα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
4. Καμιά νοημοσύνη δεν μπορεί να υπάρξει μόνη της. Εξαιτίας γενετικών καταβολών και του περιβάλλοντος, δεν υπάρχουν δύο άνθρωποι που να έχουν το ίδιο προφίλ νοημοσύνης -ούτε ακόμη και οι απαράλλακτοι δίδυμοι- επειδή οι εμπειρίες τους είναι διαφορετικές και η νοημοσύνη τους συνεχώς εξελίσσεται. Για παράδειγμα, αν δυο άτομα διαθέτουν το ίδιο επίπεδο ισχυρής γλωσσικής νοημοσύνης, το ένα μπορεί να είναι καλύτερο στην ανάγνωση, ενώ το άλλο στο γραπτό λόγο.
Η εφαρμογή της θεωρίας του Gardner έχει αλλάξει πολλά 

δεδομένα. Πιο συγκεκριμένα, η θεωρία του Gardner δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την εφαρμογή ενός διαφορετικού σχολείου που αξιοποιούνται οι ΠΤΝ ως «γλώσσες» που μιλούν όλοι οι μαθητές και εκλαμβάνονται ως «εργαλεία» για μάθηση, με σκοπό τη βαθύτερη κατανόηση των επιστημονικών κλάδων, την επίλυση προβλημάτων και την αξιοποίηση των όσων μαθαίνονται. Στο πλαίσιο του σχολείου αυτού, διαμορφώνεται μια «σχολική οικολογία» και μια «κοινότητα μάθησης», όπου τα γνωστικά αντικείμενα προσωποποιούνται και αναλύονται με βάση τον «πυρήνα» ενός κεντρικού θέματος, το οποίο άσχετα από την πολυπλοκότητά του, παρουσιάζεται μέσα από «πολλαπλές αναπαραστάσεις», οι οποίες ενισχύουν όλο το φάσμα των ΠΤΝ, εναρμονίζοντας τη σχολική με τη βιωματική γνώση. Η εφαρμογή της θεωρίας των ΠΤΝ δίνει, επίσης, ποικίλες δυνατότητες στους εκπαιδευτικούς να διευρύνουν τις οπτικές γωνίες, μέσα από τις οποίες οι μαθητές αντιλαμβάνονται τον «κόσμο», να προσαρμόσουν το διδακτικό τους έργο στο ατομικό προφίλ των μαθητών, να δημιουργήσουν ποικίλες ευκαιρίες μάθησης και να τους οδηγήσουν στην πολύπλευρη ανάπτυξη, στην πληρότητα και τον επαγγελματικό τους προσανατολισμό. Η υιοθέτηση της θεωρίας της πολλαπλής νοημοσύνης από πολλούς εκπαιδευτικούς ανά τον κόσμο, έχει αλλάξει το «χάρτη» της εκπαίδευσης σε παγκόσμιο επίπεδο, 25 χρόνια μετά την αρχική σύλληψή της. Έχει συμβάλει στον εκδημοκρατισμό της τάξης, στην «αποποινικοποίηση» των εξεταστικών διαδικασιών και στην κατάργηση του «εργοστασιακού μοντέλου του σχολείου», το οποίο προωθούσε τις ομογενοποιημένες λειτουργίες και τα ανελαστικά προγράμματα, εφαρμόζοντας μια ισοπεδωτική τακτική για όλους τους μαθητές, η οποία αγνοεί τις κλίσεις, τη δημιουργικότητα, τα ταλέντα και το αμάλγαμα των διαφορετικών τους ικανοτήτων.

Πηγή: anna ‘ s pappa blog

 

ΠΟΛΛΛΑΠΛH ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ KAI  ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

Οι νηπιαγωγοί γνωρίζουν όλα τα είδη νοημοσύνης, όταν εξετάζουν το πόσο «έξυπνο» είναι ένα παιδί. Η θεωρία Πολλαπλής Νοημοσύνης του Gardner ενισχύει το γεγονός ότι υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι να θεωρείται ένα παιδί έξυπνο. Αντί λοιπόν να ρωτάμε: «Πόσο έξυπνο είναι το παιδί μου», καλύτερα θα ήταν να ρωτάμε, «Που είναι έξυπνο το παιδί μου;»

Τα τελευταία χρόνια, τα παιδιά μαθαίνουν πώς να συνυπάρχουν με τους άλλους και πως να καλύπτουν τις ανάγκες τους, με τη λιγότερη δυνατή βοήθεια. Αυτοί οι παράγοντες, μαζί με αρκετούς άλλους, συνεισφέρουν στη νοημοσύνη των παιδιών. Η νοημοσύνη των παιδιών είναι κάτι πολύ πιο πολύπλοκο για να μπορέσει να μετρηθεί με σταθμισμένα τεστ ή ακόμα  από το πόσο γρήγορα μαθαίνουν να μιλάνε και να περπατάνε.

Σύμφωνα με τη Θεωρία Πολλαπλής Νοημοσύνης, καθένας από εμάς έχει 7 τύπους νοημοσύνης ή αλλιώς 7 διαφορετικούς τρόπους να είναι έξυπνος. Κάποιοι από μας είναι πιο επιδέξιοι στο να χρησιμοποιούν τα χέρια τους, άλλοι είναι καλοί στο να δημιουργούν ρίμες  ή να τραγουδάνε τραγούδια. Κάθε τύπος νοημοσύνης μας δίνει τα προσόντα να προσφέρουμε κάτι διαφορετικό στον κόσμο. Αυτό που μας κάνει μοναδικούς είναι ο τρόπος, που ο κάθε τύπος νοημοσύνης εκφράζεται στη ζωή μας.

Με το να γνωρίζουμε τις πολλαπλές νοημοσύνες  μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους και να στηριχθούν στις προσωπικές τους δυνάμεις. Αλλά δεν πρέπει να βιαζόμαστε να βάλουμε ταμπέλα στο νήπιό μας ότι θα γίνει οικονομικός διευθυντής, καλλιτέχνης ή αθλητής, χωρίς να του δώσουμε την ευκαιρία να εξερευνήσει τον κόσμο, να δουλέψει πάνω στα ταλέντα του και να αναπτύξει τις ικανότητές του.

Γνωρίζοντας τις Πολλαπλές Νοημοσύνες σημαίνει πολλά περισσότερα από το να  εστιάζουμε σε μεμονωμένα χαρακτηριστικά. Ας φανταστούμε έναν ενήλικα που δεν μπορεί να κάνει τίποτα άλλο από το να γράφει ποιήματα ή να επιλύει μαθηματικά προβλήματα. Για να κάνουμε καθημερινά πράγματα, όπως το να οδηγάμε το αμάξι ή να μαγειρεύουμε χρειάζεται να είμαστε «έξυπνοι» με περισσότερους από έναν τρόπους.

Κάθε ένας από εμάς μπορεί να είναι έξυπνος με 7 τρόπους. Οι 7 τύποι πολλαπλής νοημοσύνης είναι οι εξής:

Έξυπνος με τις λέξεις: Δημοσιογράφοι, δικηγόροι και λογοτέχνες συχνά επιδεικνύουν αυτό στο οποίο ο Gardner αναφέρει ως γλωσσική νοημοσύνη. Οι άνθρωποι αυτοί είναι εξαιρετικοί στο να χρησιμοποιούν το λόγο, είτε είναι γραπτός είτε προφορικός και φυσικά είναι άριστοι στην επικοινωνία.

«Τετράγωνη» λογική: Επιστήμονες, λογιστές και προγραμματιστές Η/Υ έχουν αυτή την νοημοσύνη αρκετά ανεπτυγμένη. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν εξαιρετικό ταλέντο στις λογικό-μαθηματικές έννοιες και είναι καλοί στο να βρίσκουν λύσεις και να βρίσκουν σχέσεις ανάμεσα στις αιτίες και τα αποτελέσματα.

Χωρική Νοημοσύνη: Περιλαμβάνει το να μπορεί κάποιος να σκέφτεται μέσω των εικόνων και να οπτικοποιεί τα πάντα γύρω του. Αυτοί οι άνθρωποι είναι σε θέση να ακολουθούν οδηγίες πολύ εύκολα ή να οπτικοποιούν καταστάσεις πολύ εύκολα και σχεδιάζουν – ζωγραφίζουν με ακρίβεια.

Μουσική Νοημοσύνη: Η μουσική νοημοσύνη είναι η ικανότητα να κρατάμε το ρυθμό, να τραγουδάμε στον τόνο και να αναγνωρίζουμε τις διαφορές μεταξύ των μουσικών ειδών. Οι άνθρωποι αυτοί μπορούν να αντιλαμβάνονται και να εκτιμούν τη μουσική με εξαιρετικό τρόπο.

«Έξυπνοι» στο σώμα: Τα άτομα με σωματική – κιναισθητική νοημοσύνη είναι εξαιρετικά στο να ελέγχουν τις κινήσεις τους και το σώμα τους γενικότερα. Αυτό περιλαμβάνει όχι μόνο τα αθλήματα αλλά και δραστηριότητες που απαιτούν τη λεπτή κινητικότητα όπως ράψιμο ή πλέξιμο.

Κοινωνική νοημοσύνη: Αυτά τα άτομα έχουν την ικανότητα να ανταποκρίνονται, να καταλαβαίνουν και να συνεργάζονται με άλλους ανθρώπους. Αυτή η διαπροσωπική νοημοσύνη είναι πραγματικά ένα δώρο γιατί μας επιτρέπει να μπαίνουμε στη θέση του άλλου και να τον συναισθανόμαστε.

Ενδοπροσωπική Νοημοσύνη: Αυτά τα άτομα τείνουν στο να είναι προσηλωμένα  και μπορούν εύκολα να έρθουν σε επαφή με τα συναισθήματα τους. Τα άτομα που έχουν ανεπτυγμένη αυτού του τύπου τη νοημοσύνη έχουν καλό αυτοέλεγχο και τους αρέσει πολύ ο διαλογισμός.

Εξερευνώντας όλους τους τύπους της νοημοσύνης , τα παιδιά αναπτύσσονται ολόπλευρα και έχουν τη δυνατότητα να επιτύχουν σε πολλούς τομείς της ζωής τους. Οι γονείς αλλά και οι νηπιαγωγοί είναι καλό να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν αυτές τις διαφορετικές δυναμικές στο κάθε παιδί και μάλιστα από τη στιγμή που θα εμφανιστούν. Κάποια παιδιά μπορεί να χειρίζονται καλύτερα τις λέξεις, άλλα παιδιά να έχουν κλίση στη μουσική, το σημαντικό όμως είναι οι ενήλικες να αφήνουν τα παιδιά  να εκφράζονται με τον δικό τους μοναδικό τρόπο. Αν τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να εξελίξουν τις νοημοσύνες στις οποίες έχουν κλίση και να βελτιώσουν αυτές στις οποίες εμφανίζουν αδυναμία, ως ενήλικες θα είναι έξυπνοι με περισσότερους από έναν τρόπους!

ΠΗΓΗ: Kindy kids.gr